زمين
Зин пиш, шоерони санохвон, ки чешмешон Дар саъду наҳси толеъу сайри сетори бўд, Бас нуктеҳойи нағзу суханхойи пурнегор Гуфтанд дар сетойиши ин гунбади кабўд. Аммо, замин ки биштар аз ҳарче дар љаҳон Шойестайи сетойишиу такрими одамист, Гумному ношинохау бисепос монд. Ай модар, ай замин! емрўз, ин манам ки сетойишгари туам. Аз туст ришау рагу хўну хўрўши ман. Фарзанди ҳақгузри ту туам шокири. Бас рўзегор гашту баҳору хазон гузашт Ту мондиу гушодагийи бикаронаат. Тўфони нуҳ ҳам натавонист шуъла кушт Аз оташи гудохтаи љоведоат. Ҳар паҳлавон ба хок расидаст гурдааш Ғайр аз ту, ай замин ки дарин саҳнайи сетиз Монди баљои хвиш Пайваста зўрманду гаронсангу уствор. Фарзанди бадсеголи агар чун ҳаромион Бар ҳармати ту тохт, Ҳаргез туҳи нашуд дилат аз миҳри модари Бо љумла носепоси фарзанди бишенохт. Ори, замин сетойишу такрим ро сезост Аз ўст ҳарчи ҳаст дарин паҳн боргоҳ, Парвардагони доману гаҳвораи вейанд Суҳроби паҳлавону сулаймони подишоҳ. Ей бас ки тозийонаи хўнини барқу бод Пичида дарднок Бар гурдайи замин, Ей бас ки сайли каф ба лаб овардайи абўс Љўшида саҳмнок барин хоки саҳмгин, Зонгўна маргбор ки пендошти, дариғ Дигар замин ҳамиша туҳи монда аз ҳаёт, Аммо, замин ҳамиша ҳамонгўна сахтпушт Бирўн кашиада тан аз зири ҳар бало, Ва оғ бозкарда ба лабханди офтоб Заррину пурсаховату сарсабзу дилгушо… Бигзор чун замин Ман бигзоронам ин шаби тўфон гиритаро, Онгаҳ ба нўшхади гуҳарбори офтоб пиши ту густарам ҳама ганљи наҳуфтаро… ҳ.И.сойа(ҳўшанг ибтаҳољ), 1955 |
زین پیش شاعِرانِ ثَناخوان، که چِشمِشان در سعد و نحسِ طالع و سير ستاره بود، بس نكته هاي نغز و سخنهاي پر نگار گفتند در ستايشِ اين گنبدِ كبود. اما، زمين كه بيشتر از هر چه در جهان شايسته ستايش و نكريمِ آدمي ست، گمنام و ناشناخته و بي سپاس ماند. اي مادر، اي زمين! امروز، اين منم كه ستايشگرِ توام. از تست ريشه و رگ و خون و خروشِ من. فرزند حقگزارِ تو و شاكر توام. بس روزگار گشت و بهار و خزان گذشت تو ماندي و گشادگي بي كرانه ات. طوفان نوح هم نتوانست شعله كُشت از آتشِ گداخته جاودانه ات. هر پهلوان به خاك رسيدست گرده اش غير از تو، اي زمين كه كه درين صحنه ستيز مانده به جاي خويش پيوسته زورمند و گرانسنگ و استوار. فرزند بد سگالي اگر چون حراميان بر حرمت تو تاخت، هرگز تهي نشد دلت از مهر مادري با جمله ناسپاسي فرزند بي شناخت. آري، زمين ستايش و تكريم را سزاست از اوست هرچه هست درين پهن بارگاه، پروردگان دامن و گهواره ويند سهراب پهلوان و سليمان پادشاه. اي بس كه تازيانه خونينِ برق و باد پيچيده دردناك بر گرده زمين، اي بس كه سيل كف به لب آورده عبوس جوشيده سهمناك برين خاك سهمگين، زانگونه مرگبار كه پنداشتي، دريغ ديگر زمين هميشه تهي مانده از حيات، اما، زمين هميشه همانگونه سخت پشت بيرون كشيده تن از زير هر بلا زرين و پر سخاوت و سرسبز و دلگشا ... بگذار چون زمين من بگذرانم اين شبِ توفان گرفته را، آنگاه به نوشخندِ گهربارِ آفتاب پيش تو گسترم همه گنجِ نهفته را ... ه.ا. سايه (هوشنگ ابتهاج)، 1333 |