نوروز
Наврўз
Яки аз љашнҳои бесёор боаҳаммияати Иронион ки бо оѓози фасли баҳор дар миёни тамоми Ирони нежодони кешварҳои мухталефи љаҳои маведи таваљуҳи хос қарор мигирад љашни Наврўз аст.
Наврўз ва оинҳои бошукўҳи он, масири се ҳезор сола ва пур пичу хам ро паймўда то ба мо расида аст. " Наврўз " куҳансолтарин оини мелли дар љаҳои аст ки љоведона монда ва яки аз ъавомели тадовуми фарҳанги Иронион (орйанҳои љунўби) аст. Оинҳойи баргузорйи ин љашни бузург дар ъасри ҳозер бо се ҳезор соли пиш тафовути чешмгир накарда ва ба ҳамин далил ъомели ваҳдати фарҳангийи сокенони Иронзамин ба шумор меравад ки он ро дар ҳар гўшаи љаҳои ки бошанд, яксон баргузор микунанд ва бузург мидоранд ва ба ҳамин сабаб аст ки андишмандан " Наврўз " ро мазҳари пойдори ҳувийат ва носйўнолисми Ирони хвондаанд ки муварахон дар қуваи муҳаракааш тардид надоранд; зиро ки дар тўлн торих нирийи ъазим ва коройиҳои фаровони он ро дарк кардаанд.
" Наврўз " рўзи мелли ва љашни ҳамаи касни аст ки дар фалоти Ирон (Ирон замин) худ йо иноконешон ба дунйо омадаанд ва таърих ва фарҳанги муштарак доранд, аз љумлаи Тољикҳо, афѓонҳо, курдҳо, ва сокенони сарзаминҳои ки дар тўли қурўн ва аъсор, емпротўрийи Ирон ро ташкил дода бўданд.
Ду қарн аст ки емпротўрийи Ирон бар асари тавтааҳойи естеъморгарони урўпойи аз байи рафта аст, аммо фарҳанги муштарак ва маданийат ѓании қавми Ирони боқи монда ва Наврўз ҳамчунон рўзи мелли ҳамаи мардуми аст ки аз кўҳои помир ва бадахшон то ентаҳои кўҳои курдестони сурийа ва аз қафқоз то рўди сенд ва мантеқайи халиљи форс сукўнат доранд.
Рўзи Наврўз дар Тољикестон ба ҳаиси солшумори деҳқонии тољики аввали моҳи ҳамал ва ба ҳаиси солшумори милоди 21 йо 22 морс шурўъ мигардад. Тољикон низ ҳамчун дигар ҳамнижодон худ ин рўз ро гароми мидоранд ва оинҳои вижаи ба ҳамин муносебат барпо микунанд.
